حمل و نقل ریلی که یک سیستم حمل و نقل ایمن است کاربردهای بسیار گسترده ای دارد و وجود رقابت باعث پیشرفت آن شده است.
با افزایش نیاز به جابجایی کالا و مسافر در مسیرهای طولانی‌تر، بشر به‌مرور انواع مختلف حمل و نقل را کشف کرد. جابجایی با واگن‌های قطار از قدمت زیادی برخوردار است. برای اولین بار مهندسان اروپایی شروع به ساخت این سیستم کردند. راه‌آهن در مقایسه با سایر اشکال جابجایی، یک سیستم حمل و نقل زمینی ایمن محسوب می‌شود. همچنین جابه‌جایی با قطار در کاهش آلودگی زیست‌محیطی و ترافیک کمک زیادی می‌کند. امروزه کشورهای مختلف با داشتن ریل‌های متصل به هم، در صادرات و یا جابجایی مسافر در سطح جهانی پیشرفت زیادی کرده‌اند و دولت‌ها بخشی از سیستم حمل‌ونقل را به شرکت‌های خصوصی واگذار کرده‌اند. این موضوع باعث ایجاد رقابت و پیشرفت در سیستم حمل و نقل با قطار شده است. ما در این مقاله سعی کرده‌ایم تا شما را با سیستم حمل و نقل ریلی و هر آنچه باید در مورد آن بدانید، آشنا کنیم. تا پایان با ما همراه باشید.
حمل و نقل ریلی چیست؟
حمل و نقل ریلی به‌اصطلاح به‌نوعی از جابجایی مسافر و یا کالاها اشاره دارد که توسط قطار روی مسیر ریلی انجام می‌شود. این عملیات معمولا توسط یک شرکت حمل‌ونقل ریلی انجام می‌شود. این شرکت‌ها تمام موارد مربوط به جابجایی و امکانات لازم برای مشتری‌ها را فراهم می‌کنند. این نوع از جابجایی کالا و مسافر به‌عنوان حمل و نقل سبز نیز معروف است؛ چراکه آلودگی زیست‌محیطی بسیار کمی ایجاد می‌کند. انرژی مورد نیاز واگن‌های مخصوص حمل توسط لوکوموتیوهایی تأمین می‌شود که یا نیروی الکتریکی را از یک سیستم الکتریسیته راه‌آهن دریافت می‌کنند و یا نیروی مورد نیاز خود را توسط موتورهای دیزلی یا بخار تولید می‌کنند.
انواع حمل و نقل ریلی
انواع مختلفی از حمل و نقل ریلی در جهان وجود دارد. هر کدام از آن‌ها با اهداف خاصی طراحی شده و مورداستفاده قرار می‌گیرند. اگر بخواهیم به‌طورکلی به این نوع از سیستم حمل‌ونقل نگاه کنیم، می‌توانیم آن را به دو گروه کلی باری و مسافری تقسیم کنیم. در ادامه توضیح مختصری در مورد هرکدام از آن‌ها خواهیم داد.
- قطارهای باری: همان‌طور که می‌دانید از قطارهای باری برای حمل‌ونقل کالا استفاده می‌شود. این قطارهاا ازنظر اقتصادی و مقیاس و بازده انرژی بسیار کارآمد هستند. برای حمل‌ونقل کالاها قطارهای کانتینر دار نیز وجود دارد. این نوع کانتینرها روی قطار به‌شدت مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ زیرا به‌راحتی قابل‌حمل و جابجایی هستند. کانتینرها از طریق جرثقیل به قطارها به کشتی‌ها و کامیون‌ها منتقل می‌شوند.
- قطارهای مسافربری: قطارهای مسافری بخشی جدایی‌ناپذیر از حمل‌ونقل عمومی هستند و در کنار سایر وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس‌ها برای ایجاد یک سیستم کارآمد مورداستفاده قرار می‌گیرند. برای حمل و جابجایی مسافران توسط قطار، با توجه به مسافت، انواع مختلفی از قطارها وجود دارند. امروزه قطارهای پرسرعت در حمل‌ونقل مسافر بسیار محبوب شده‌اند.
مزایای استفاده از حمل و نقل ریلی
همان‌طور که قبل‌تر به این موضوع اشاره کردیم، حمل و نقل ریلی یک سیستم حمل‌ونقل ایمن به شمار می‌رود. این نوع از حمل‌ونقل دارای مزایای خاص خود است. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
- کاهش آلودگی زیست‌محیطی: قطارها با توجه به نوع سوختی که استفاده می‌کنند، نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای با کامیون‌ها، کمتر باعث آلودگی محیط‌زیست می‌شوند.
- کاهش ترافیک شهری: ازآنجایی‌که ریل‌های قطار معمولا از مناطق غیرمسکونی و خارج از شهر عبور می‌کند، این موضوع باعث کم شدن عبور کامیون‌ها و تریلرهای حمل بار در شهر می‌شود. درنتیجه شما شاهد ترافیک کمتری خواهید بود.
- سرعت بالای تحویل کالا: همان‌طور که گفتیم قطارها از خارج از شهر و روی ریل‌های مخصوص خود حرکت می‌کنند. هر قطار می‌تواند بدون هیچ توقفی در بین راه، یک مسیر تقریبا طولانی را طی کند. این عدم توقف و نبود ترافیک باعث می‌شود تا کالا سریع‌تر به مقصد برسد.
حمل و نقل ریلی بین المللی
امروزه حمل و نقل ریلی بین‌المللی بین کشورهایی که خطوط ریلی متصل دارند، در حال گسترش است. کشورهای توسعه‌یافته بخش مهمی از حمل‌ونقل بین‌المللی خود را از طریق خطوط ریلی انجام می‌دهند. بهتر است بدانید که مقررات جهانی حمل‌ونقل از طریق خطوط راه‌آهن در تمام کشورها یکی بوده و همه موظف به پیروی از آن هستند، اما بااین‌وجود هر کشوری نیز قوانین ریلی بین‌المللی مخصوص به خود را دارد. در برخی از مسیرهای کشورهای همسایه این نوع حمل‌ونقل می‌تواند در وقت و هزینه‌ها صرفه‌جویی زیادی کند. توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی در یک کشور باعث افزایش سهم آن کشور از ترانزیت کالا خواهد شد.
شرکت های خصوصی حمل و نقل ریلی
شرکت‌های حمل و نقل ریلی به شرکت‌هایی گفته می‌شود که به‌صورت حقوقی و حقیقی با داشتن مجوز از شرکت راه‌آهن دولتی، تمام امکانات مربوط به حمل‌ونقل روی ریل قطار را فراهم می‌کند. در سال‌های اخیر به‌منظور توسعه ناوگان حمل‌ونقل ریلی سیستم راه‌آهن به شرکت‌های خصوصی واگذار شد. این کار باعث به وجود آمدن رقابت بین این شرکت‌ها شد. به این معنا که هر شرکت به‌منظور جلب رضایت مشتری خود سعی می‌کند تا تمام استانداردها را رعایت کرده و امکانات خود را به‌روز کند.
سخن پایانی
نیاز به انواع حمل و نقل در جهان باعث به وجود آمدن دستگاه‌های به‌روز شده است. حمل و نقل ریلی یکی از انواع روش‌های جابجایی ایمن و ارزان محسوب می‌شود که محیط‌زیست را کمتر آلوده می‌کند. بااتصال سیستم ریلی کشورهای مجاور به یکدیگر، جابجایی کالاها از طریق سیستم ریلی در سطح بین‌المللی نیز گسترش زیادی داشت. دولت‌ها برای پیشرفت واردات و صادرات ریلی، بخشی از این سیستم را به شرکت‌های خصوصی واگذار کردند. انواع مختلف قطارهای پیشرفته امروزه برای حمل بار و مسافر وجود دارد که هر چه به‌روزتر باشد، قیمت جابجایی بیشتر می‌شود.