در این مطلب قصد داریم به معرفی انواع حمل و نقل بپردازیم و مزایا و معایب حمل و نقل جاده ای، ریلی، هوایی و آبی را مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه با کاربری سازی شایان همراه باشید.
حدود دو دهه پیش، حملونقل تنها راهی برای تحویل محصول از فروشنده به مشتری بود، اما امروزه این فرآیند هم برای مشتری هم صاحبان کالا از اهمیت بیشتری برخوردار است. صاحبان کالا و شرکت‌های حمل و نقل، برای ارائه خدمات بهتر و با کیفیت‌تر نیاز به شناخت انواع راه‌های حمل و نقل و مزایا و معایب آنها دارند. ما در این مطلب به مزایا و معایب حمل و نقل جاده ای، حمل و نقل ریلی، دریایی و هوایی اشاره می‌کنیم.
مزایای حمل و نقل
در ابتدا بهتر است نگاهی به مزایای حمل و نقل در شکل‌های مختلف آن داشته باشیم. در ادامه به مزایای حمل و نقل با کشتی، حمل و نقل ریلی، زمینی، هوایی و همچنین سایر سیستم‌های حمل و نقل اشاره خواهیم کرد.
مزایای حمل و نقل با کشتی
حدود ۷۱ درصد از سطح کره زمین را اقیانوس‌ها پوشانده‌اند به همین دلیل برای مدت طولانی در تاریخ بشر، حمل و نقل دریایی راه مناسبی برای حمل کالاهای بی‌شماری در سراسر جهان بوده اما با پیشرفت در فناوری، حمل و نقل هوایی به شکل غالب حمل و نقل دریایی از راه دور تبدل شد ولی در برخی شرایط جنبههای منحصر به فرد حمل و نقل دریایی به اندازه کافی برای انتخاب این روش حملونقل کافی است. این موارد باعث می‌شوند که مزایا و معایب حمل و نقل دریایی اهمیت پیدا کند. اگر بخواهید مزایا و معایب حمل و نقل آبی را بنویسید، باید ابتدا با ویژگی‌های مختلف این روش آشنا شوید. مزایای این نوع حمل و نقل عبارتند از:
- فضای زیاد کشتی‌ها و توانایی حمل کالاهای سنگین: یکی از بزرگترین مزایای حمل و نقل دریایی این است که کشتی‌ها می‌توانند انواع کالاهای نسبتا سنگین را حمل کنند، پس اگر بارهای سنگین مانند اتومبیل، ماشین آلات مختلف، قطعات صنعتی و … دارید، خدمات حمل و نقل دریایی برای شما گزینه مناسبی است. به طور کلی، شرکت‌های حمل و نقل دریایی فضای بسیار بیشتری نسبت به همتایان هوایی خود در اختیار مشتری قرار می‌دهند.
- مقرون‌به‌صرفه بودن: در ادامه بررسی مزایا و معایب حمل و نقل خوب است به ظرفیت بالای کشتی اشاره کنیم. ظرفیت زیاد کشتی‌ها و همچنین استفاده طولانی مدت از هر کشتی، حمل و نقل دریایی را یکی از مقرون به صرفه ترین روش‌ها برای جابه‌جایی نشان می‌دهد.
- دوست‌دار محیط زیست: در مقایسه با هواپیماها، کشتی‌ها گزینه بهتری برای حمل و نقل سازگار با محیط زیست هستند. هواپیماها از مقادیر زیادی سوخت فسیلی استفاده می‌کنند و یک ردپای کربنی در هوا بر جای می‌گذارند که به نوبه خود به جو آسیب می‌رسانند و تعادل اکولوژیکی را به هم می‌زنند.
- استفاده از یک کانال طبیعی: دریاها و اقیانوس‌ها بستری طبیعی هستند که مانند جاده‌ها یا مدارها نمی‌توانند محدود شوند. شناورها می‌توانند در هر زمان مسیر خود را طبق شرایط تنظیم کنند یا تغییر مسیر دهند تا کار حمل و نقل بار را به اتمام برسانند.
مزایا حمل و نقل دریایی
حمل و نقل با کشتی چه مزایا و معایبی دارد؟ این سوالی است که در بالا بخشی از پاسخ آن را ارائه کردیم. در ادامه هم درباره معایب این روش صحبت خواهیم کرد، اما اگر بخواهیم سایر مزایای حمل و نقل دریایی را نام ببریم، می‌توانیم به پایدار و مطمئن بودن این روش اشاره کنیم. در حمل و نقل زمینی یا هوایی، تغییرات شرایط جوی یا خطراتی که در جاده‌ها و همچنین مسیرهای هوایی وجود دارند، می‌توانند باعث تاخیر در رسیدن محموله‌ها به مقصد شوند. اما در حمل و نقل دریایی، چنین مشکلی کمتر به‌وجود می‌آید. علاوه بر این، معمولا نرخ کرایه حمل در کشترانی ثابت است و شرکت‌هایی که در این زمینه فعال هستند، خیلی کمتر نرخ‌های خود را تغییر می‌دهند.
مزایا حمل و نقل ابی
البته در مسیرهای آبی نیز خطراتی وجود دارند. مثلا طوفان‌های شدید می‌توانند آسیب‌های جدی به کشتی‌ها وارد کنند یا دزدان دریایی در برخی مسیرهای آبی، برای سرقت از محموله کشتی‌ها به کمین نشسته‌اند. اما با وجود همه این موارد، باز هم خطرات حمل و نقل آبی نسبت به سایر روش‌ها کمتر است.
مزایای حمل و نقل ریلی
راه آهن مهمترین شکل سیستم حمل و نقل است. حمل و نقل ریلی می‌تواند روشی مقرون به صرفه و کارآمد برای جابجایی کالاهای شما باشد، اما باید فواید و اشکالات آن را به دقت بسنجید تا ببینید آیا برای تجارت شما مناسب است یا خیر. برخی از مزایا و معایب حمل و نقل ریلی در ادامه مورد اشاره قرار گرفته‌اند. ابتدا به مزایای این روش می‌پردازیم:
- سازگار با محیط زیست: حمل ونقل ریلی در مقایسه با سایر حالت‌های حملونقل به دلیل استفاده کمتر از سوخت فسیلی سازگاری بیشتری با محیط زیست دارد.
- قابل اعتماد: بزرگترین مزیت حمل و نقل ریلی این است که قابل اطمینان‌ترین حالت حمل و نقل است زیرا در مقایسه با سایر روش‌های حملونقل کمتر تحت تأثیر شرایط آب و هوایی مانند باران، مه و غیره قرار می‌گیرد.
- بهتر سازماندهی شده: یکی دیگر از مزایای حمل و نقل ریلی این است که از هر نوع حمل و نقل دیگر سازمان یافته‌تر است. مسیرها و برنامه‌های مشخصی دارد. سرویس دهی آن نیز در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل مشخص‌تر، یکنواخت و منظم‌تر خواهد بود.
- سرعت بالا در فاصله‌های طولانی: سرعت آن در مسافت‌های طولانی بیش از سایر روش‌های حمل و نقل است، البته به جز راه‌های هوایی.
- مناسب برای کالاهای حجیم و سنگین: حمل و نقل ریلی مقرون به صرفه، سریع‌تر و مناسب برای حمل کالاهای سنگین و بزرگ در مسافت‌های طولانی است.
- حمل و نقل ارزان‌تر: حملونقل ریلی یک روش ارزان‌تر در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل محسوب می‌شود. بیشتر هزینه‌های کار راه آهن، هزینه‌های ثابت معمولی هستند.
- ایمنی: راه آهن ایمن‌ترین وسیله حملونقل است. احتمال تصادف و خرابی راه آهن در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل حداقل است. علاوه بر این،به دلیل محفوظ بودن بار در واگن‌های قطار می‌توان بار را از برخورد با آفتاب، باران، برف و غیره محافظت کرد.
- ظرفیت بزرگتر: ظرفیت حملونقل راه‌آهن بسیار زیاد است. علاوه بر این، ظرفیت آن انعطاف‌پذیر است که به راحتی می‌توان با افزودن واگن‌های بیشتر، آن را افزایش داد.
مزایای حمل و نقل با قطار
علاوه بر مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، از دیگر مزایای حمل و نقل با قطار می‌توان راحتی و آسایش مسافران اشاره کرد. اکثر شهرهای بزرگ دارای ایستگاه راه‌آهن در مرکز شهر یا نزدیک به آن هستند. بنابراین افراد می‌توانند به راحتی خودشان را به قطار برسانند و یک سفر امن و سریع را تجربه کنند. همچنین از نظر میزان بار نیز هیچ محدودیتی وجود ندارد.
مزایای حمل و نقل هوایی
حمل و نقل هوایی جدیدترین روش حمل و نقل است. این هدیه قرن بیستم به جهانیان است. دو جنگ جهانی انگیزه زیادی به توسعه حمل و نقل هوایی تقریبا در همه کشورهای جهان داد. حمل و نقل هوایی، بسته به نیاز شما، مزایای بی‌شماری دارد. برترین مزیت حمل و نقل هوایی سرعت آن است. اما هزینه عملکرد آن بسیار زیاد است و بنابراین فقط برای مسافران ثروتمند، نامه و بارهای سبک و پرهزینه مناسب است. با این حال، درکشورهای پیشرفته مانند ایالات متحده آمریکا ، آلمان و غیره رقابت سختی را برای راه آهن ارائه می‌دهد. در گذشته برای جابه‌جایی بین کشورهای دور و قاره‌های مختلف از کشتی استفاده می‌شد، اما حالا با وجود هواپیما، دیگر کسی به سفر دریایی فکر نمی‌کند. با این حال هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. اگر بخواهید حمل و نقل آبی و هوایی را با یکدیگر مقایسه کرده معایب و مزایای هر یک را بنویسید، باید با ویژگی‌های آنها کاملا آشنا باشید. در ادامه مزایا و معایب حمل و نقل هوایی را بازگو می‌کنیم، اما اول به مزایای آن می‌پردازیم:
- پرسرعت و بدون مانع فیزیکی: برترین مزیت حمل و نقل هوایی سرعت بالای آن است. این نوع حمل و نقل سریع‌ترین حالت حمل و نقل است. هواپیماها کوتاه‌ترین و مستقیم‌ترین مسیر را دنبال می‌کند زیرا دریاها، کوه ها یا جنگل‌ها مانع حمل و نقل هوایی نمی‌شوند.
- راحت، سریع و دارای دسترسی آسان: یکی از ویژگی‌های مهم حمل و نقل هوایی ارائه‌ی یک سرویس منظم، راحت، کارآمد و سریع است. از حمل و نقل هوایی می‌توان برای حمل کالاها و افراد به مناطقی که از طریق دیگر وسایل حمل و نقل در دسترس نیستند استفاده کرد.
- مناسب برای حمل کالاهای سبک با ارزش بالا: در حمل و نقل هوایی، به دلیل انجام شدن سریع تشریفات سفارشی آن، از تأخیر در ترخیص بار جلوگیری می‌شود. این روش مناسب‌ترین وسیله برای حمل کالاهای فاسدشدنی که نیاز به تحویل سریع دارند و همچنین کالاهای سبک با ارزش بالا مثل الماس، شمش و غیره است.
مزایای حمل و نقل با هواپیما
یکی دیگر از مزایای حمل و نقل با هواپیما آن است که مسافران و گردشگران می‌توانند از تورهای لحظه آخری استفاده کنند. این تورها معمولا ارزان‌تر از تورهای معمولی هستند، اما همان کیفیت را دارند. همچنین بعضی افراد از ارتفاع خوش‌شان می‌آید و دیدن منظره شهرها یا طبیعت از نمای بالا، برای آنها فوق‌العاده لذت‌بخش خواهد بود. کیفیت خدمات هواپیما هم در مقایسه با قطار یا کشتی به مراتب بهتر است. مثلا وعده‌های غذایی که در هواپیما سرو می‌شوند متنوع‌تر و باکیفیت‌تر هستند. همچنین سرویس بهداشتی هواپیماها معمولا تمیزتر است.
مزایای حمل و نقل جاده ای
حمل و نقل جاده‌ای می‌تواند انعطاف‌پذیرترین گزینه برای تجارت شما باشد. استفاده از شبکه بزرگراه مطمئن است و عبور از مرزهای ملی معمولاً سریع و کارآمد محسوب می‌شود. حمل و نقل جاده‌ای در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل مزایای بی‌شماری دارد که عبارت‌اند از:
- نیاز به سرمایه اولیه کمتر: حمل و نقل جاده‌ای در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل مانند راه آهن و حمل و نقل هوایی به سرمایه کمتری نیاز دارد. جاده ها به طور کلی توسط دولت و مقامات محلی احداث می‌شوند و فقط درآمد اندکی برای استفاده از جاده‌ها به عنوان مالیات یا عوارض دریافت می‌شود.
- امکان استفاده از شرایط سرویس درب به درب: یکی دیگر از مزایای حمل و نقل جاده ای این است که با کمک آن خدمات یا محصول را می‌توان از درب انبار به درب منزل یا انبار دیگری تحویل داد.
- رساندن خدمات به مناطق روستایی: حمل و نقل جاده ای بیشتر مناسب حمل کالاها و افراد به مناطق روستایی است که از طریق راه آهن، آب یا حمل و نقل هوایی سرویس‌دهی نمی‌شوند.
- خدمات انعطاف‌پذیر: حمل و نقل جاده‌ای برای خدمات انعطاف‌پذیر خود از مزایای زیادی نسبت به سایر روش‌های حمل و نقل برخوردار است. مسیرها و زمان‌بندی آنها را می‌توان بدون مزاحمت تنظیم کرد و به نیازهای فردی تغییر داد.
- مناسب برای مسافت‌های کوتاه: از دیگر مزایای حمل و نقل جاده ای این است که برای حمل کالا و افراد در مسافت‌های کوتاه اقتصادی و سریع‌تر خواهد بود.
- خطر خسارت کمتر در حمل و نقل: از آنجا که در حمل و نقل جاده ای بارگیری و حملونقل میانی را نداریم، خطر آسیب، شکستگی و غیره در کالاهای ترانزیتی کمتر است.
- صرفه‌جویی در هزینه بسته‌بندی: در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل، روند بسته‌بندی در حمل و نقل از پیچیدگی کمتری برخوردار است.
- سرعت بالا: اگر لازم باشد کالا بلافاصله بعد از تولید ارسال شود و سریع به دست مصرف کننده برسد، حمل و نقل موتوری مناسب‌تر از راه آهن یا حمل و نقل آبی است. چرا که حمل و نقل آبی بسیار کند است. همچنین زمان زیادی برای رزرو کالا و تحویل کالا در صورت حمل و نقل ریلی و آبی تلف می‌شود.
- هزینه کمتر: از جمله دیگر مزایای حمل و نقل در حمل و نقل جاده‌ای این است که نه تنها به سرمایه اولیه کمتری نیاز دارد، بلکه هزینه بهره‌برداری و نگهداری نیز نسبتاً کمتر است.
- وسایل نقلیه شخصی: مزیت دیگر حمل و نقل جاده‌ای این است که کسب و کارهای بزرگ می‌توانند وسایل نقلیه موتوری خود را داشته باشند و خدمات راهداری خود را برای بازاریابی محصولات خود بدون ایجاد تاخیر آغاز کنند.
- تکمیل کننده سایر روش‌های حمل و نقل: در واقع حملونقل جاده‌ای و موتوری به عنوان تغذیه کننده سایر روش‌های حمل و نقل مانند راه آهن، کشتی و راه هوایی عمل می‌کنند.
مزایای حمل و نقل زمینی
در بالا به مزایای حمل و نقل زمینی به‌صورت کامل اشاره کردیم. این روش، بهترین گزینه برای جابه‌جایی انواع مواد غذایی، وسایل ظریف و شکستنی، مواد شیمیایی، صنعتی و … است. البته محدودیت‌هایی نیز در این روش وجود دارند و در ادامه به معایب حمل و نقل زمینی هم اشاره خواهیم کرد.
مزایای حمل و نقل کانتینری
کانتینرها معمولا برای حمل و نقل بار با کشتی و قطار مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهمترین مزایای حمل و نقل کانتینری عبارتند از: کاهش زمان توقف محموله، صرفه‌جویی در هزینه‌های بسته‌بندی، کاهش زمان انتقال بار از مبدا به مقصد، کمتر شدن خسارت‌های وارده به محموله، جلوگیری از سرقت بار، کاهش هزینه بیمه، کمتر شدن تشریفات گمرکی و …
مزایای حمل و نقل ترکیبی کانتینری با ریل
اجازه بدهیم کمی هم درباره مزایای حمل و نقل ترکیبی کانتینری با ریل صحبت کنیم. حمل و نقل ترکیبی که به آن چندوجهی هم گفته می‌شود، در واقع روشی برای جابه‌جایی کالا است که در آن از انواع مختلف حمل و نقل (زمینی، هوایی و دریایی) استفاده می‌شود. در واقع وقتی برای انتقال کالا از مبدا به مقصد، بیش از یک روش حمل و نقل مورد استفاده قرار بگیرد، حمل و نقل چندوجهی اتفاق افتاده است. زمانی که از قطار در حمل و نقل ترکیبی استفاده می‌شود، اگر محموله‌ها در کانتینر قرار گرفته باشند، تخلیه و بارگیری بسیار راحت‌تر خواهد بود و نه‌تنها هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند، بلکه امنیت محموله نیز ارتقا میابد.
مزایای حمل و نقل عمومی
استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی می‌تواند مزایای زیادی برای یک کشور داشته باشد. یکی از اولین مزیت‌های این سیستم، صرفه‌جویی در هزینه‌های افراد است. آنها می‌توانند با پرداخت هزینه پایین‌تر، مسیرهای کوتاه یا طولانی را با استفاده از وسایل نقلیه عمومی، با سرعت بیشتری طی کنند. در ضمن حمل و نقل عمومی به حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا نیز کمک زیادی می‌کند.
مزایای حمل و نقل لوله ای
در حمل و نقل لوله‌ای، دو المان اصلی حمل و نقل، یعنی راه و وسیله نقلیه در هم ادغام می‌شوند. در این روش، با استفاده از خطوط لوله طولانی که گاهی تا صدها کیلومتر روی سطح زمین یا زیر آن کشیده شده‌اند، مواد مایع یا گاز را جابه‌جا می‌کنند. همانطور که حدس می‌زنید، این روش بیشتر برای جابه‌جایی آب، نفت، گاز و موادی از همین قبیل استفاده می‌شود. از مهمترین مزایای حمل و نقل لوله ای آن است هزینه‌ها را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
مزایای سیستم حمل و نقل هوشمند
سیستم حمل و نقل هوشمند، مجموعه‌ای از ابزارها و راهکارها است که تلاش می‌کنند تا امنیت و بهره‌وری حمل و نقل را ارتقا دهند. به عنوان ساده‌ترین مثال در این زمینه، می‌توان به سیستم‌های الکترونیکی برای کنترل ترافیک جاده‌ها اشاره کرد. این سیستم‌ها می‌توانند رانندگان را از بروز خطرات احتمالی و همچنین شرایط راه‌ها باخبر کنند و از این طریق، امکان تصادفات و همچنین بروز سایر مشکلات را به حداقل برسانند.
معایب حمل و نقل
تا به اینجا فقط درباره مزایای روش‌های مختلف حمل و نقل گفتیم و به ویژگی‌های مثبت آنها اشاره کردیم. در ادامه این مقاله می‌خواهیم به معایب حمل و نقل در انواع مختلف آن بپردازیم.
معایب حمل و نقل با کشتی
مزایا و معایب حمل و نقل با کشتی شامل موارد متعددی می‌شود که قبلا به مزایای آن اشاره کردیم. در ادامه با مهمترین معایب حمل و نقل با کشتی هم آشنا می‌شوید:
- کند بودن: کشتی‌ها معمولا از مسیرهای طولانی برای هر سفر استفاده می‌کنند و سرعت آنها به دلیل بزرگ بودن کشتی و مقاوت زیاد آب در برابر حرکت کشتی به طور کلی کم است. به طور مثال در شرایطی که هواپیما ظرف یک تا دو روز کالای شما را حمل می‌کند، یک کشتی برای این‌کار به یک ماه کامل احتیاج دارد.
- وابسته به شرایط آب‌وهوایی: در ادامه بررسی مزایا و معایب حمل و نقل خوب است بدانید یک کشتی برای مشخص کردن مدت زمان بارگیری و حرکت باید به موارد خاصی مانند زمان فرار از طوفان، مه و سایر شرایط آب‌هوایی مانند عمق آب هنگام بارگیری در مبدا یا تخلیه توجه کند. عدم هماهنگی در این شرایط موجب تاخیر در رسیدن بار می‌شود.
- عدم امکان استفاده از سرویس درب به درب: به دلیل محدودیت دسترسی حمل ونقل آبی و بندرها، اغلب برای تکمیل کردن فرایند انتقال به یک سیستم حمل و نقل ثانویه برای رساندن کالا از انبارها به بندر و همچنین انتقال کالا از بندر مقصد به دست مشتری نیاز است.
معایب حمل و نقل دریایی
همانطور که در بالا هم گفتیم، یکی از اصلی‌ترین معایب حمل و نقل دریایی آن است که به کندی صورت می‌گیرد. بنابراین اگر سرعت جابه‌جایی برای شما اهمیت زیادی دارد، نباید این روش را انتخاب کنید. البته در بیشتر مواقع، گزینه دیگری هم وجود ندارد، چون محموله‌های سنگین در مسافت‌های طولانی را فقط با کشتی می‌توان جابه‌جا کرد.
معایب حمل و نقل ابی
یکی دیگر از معایب حمل و نقل ابی که در سال‌های اخیر هم توجه بیشتری به آن شده، خطر آلودگی آبها و از بین رفتن گونه‌های جانوری است. بسیاری از فعالان محیط زیست معتقدند که کشتی‌های فرسوده می‌توانند به دلیل نشت سوخت و انواع آلودگی‌ها به دریا، باعث از بین رفتن گونه‌ها در حال انقراض شوند.
معایب حمل و نقل ریلی
در کنار همه مزایای حمل و نقل ریلی که به آن اشاره کردیم این نوع حمل و نثل معایبی نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- فاقد سرویس درب به درب: حمل و نقل ریلی به دلیل ثابت بودن مسیرها و ایستگاه‌ها نمی‌تواند سرویس خانه به خانه را ارائه دهند.
- نامناسب برای مسافت کوتاه: راه آهن برای حمل کالاهای سنگین و حجیم به مسافت طولانی مناسب است. حمل بارهای کوچک در فواصل کوتاه به کمک حملونقل ریلی اقتصادی نیست.
- نیازمند سرمایه‌گذاری کلان: گذشته از مزایای حمل و نقل ریلی باید اشاره کنیم که راه آهن به دلیل هزینه‌های بالای ساخت، بهره برداری، تعمیر و نگهداری نیازبه سرمایه گذاری اولیه هنگفتی دارد.
- عدم انعطاف‌پذیری: حمل و نقل ریلی دارای مسیرهای ثابت، ایستگاه‌ها و برنامه دقیق حرکتی است. بنابراین، از انعطاف پذیری کمتری نسبت به سایر وسایل حمل و نقل مخصوصا حمل و نقل جاده‌ای برخوردار است.
معایب حمل و نقل با قطار
یکی از مهمترین معایب حمل و نقل با قطار آن است که راه‌آهن در همه جا در دسترس نیست و به همین خاطر برای برخی مسیرها نمی‌توان از این روش استفاده کرد. از سوی دیگر، همانطور که در بالا هم اشاره شد، هزینه کشیدن ریل بسیار بالا است و نیاز دارد که دولت‌ها در این زمینه بودجه‌های کلانی را هزینه کنند.
معایب حمل و نقل زمینی
اما حمل و نقل جاده‌ای با تمام مزایایی که دارد، دارای عیب‌هایی نیز هست. در ادامه به تعداد از مهمترین معایب حمل و نقل جاده‌ای اشاره می‌کنیم:
- ریسک بالا: جابجایی کالا به کمک حمل و نقل جاده‌ای همیشه با احتمال خطر و تصادفات جاده‌ای همراه بوده و به اندازه سایر روش‌های حمل و نقل ایمن نیست.
- سرعت پایین: سرعت خودروها و وسایل نقلیه موتوری از سایر وسایل حمل و نقل کندتر است.
- نامناسب برای مسافت طولانی: حمل و نقل جاده‌ای برای مسافت‌های طولانی مناسب نیست زیرا ناراحت کننده و هزینه بر است.
- نامناسب برای کالاهای سنگین: حمل وسایل سنگین از طریق حمل و نقل جاده‌ای به خاطر مخاطرات فراوانی که دارد مناسب نیست.
- طبیعت فصلی: به دلیل طغیان و شرایط نامناسب جاده در فصل بارندگی قابل اطمینان نیست.
- نامنظم: حمل و نقل جاده‌ای فاقد نظم به نظر می‌رسد زیرا ممکن است هیچ مسیر و برنامه مشخصی که از قبل تعیین شده باشد موجود نباشد.
معایب حمل و نقل جاده ای
اگر بخواهیم به اصلی‌ترین معایب حمل و نقل جاده ای اشاره کنیم، اول از همه باید بالا بودن درصد خطر در این روش را نام ببریم. در واقع می‌توان گفت که در حمل و نقل جاده‌ای، بیشتری میزان خطر وجود دارد و امکان تصادف یا به‌وجود آمدن هر نوع حادثه‌ای بسیار زیاد است.
معایب حمل و نقل هوایی
علیرغم مزایای بسیار، حمل و نقل هوایی دارای محدودیت‌های زیادی نیز است:
- بسیار پرهزینه: حمل و نقل هوایی می‌تواند هزینه‌های بالاتری نسبت به سایر گزینه‌ها داشته باشد و برای همه کالاها مناسب نیست. هواپیماها پرهزینه‌ترین وسیله حمل و نقل هستند.
- ظرفیت حمل کم: ظرفیت حمل آن بسیار کم است و از این رو برای حمل کالاهای ارزان و حجیم مناسب نیست. حمل و نقل هوایی به دلیل ظرفیت محدود و هزینه زیاد برای حمل کالاهای ارزان، بزرگ و سنگین نامناسب است.
- نامشخص و غیر قابل اعتماد: حمل و نقل هوایی نامطمئن و غیرقابل اعتماد است زیرا تا حد زیادی توسط شرایط آب و هوایی کنترل می‌شود. آب و هوای نامساعد مانند مه، برف یا باران شدید و غیره ممکن است باعث لغو پروازهای برنامه‌ریزی شده و توقف سرویس هوایی شود.
- نیازمند سرمایه‌گذاری کلان: حمل و نقل هوایی کالاها به سرمایه گذاری کلانی در ساخت و نگهداری هواپیماها نیاز دارد. علاوه بر این، افراد بسیار آموزش دیده و ماهر برای کار با سرویس هوایی مورد نیاز است. این امر نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی از سوی صاحبان شرکت‌های هواپیمایی دارد.
- پرخطر: حمل و نقل هوایی خطرناک‌ترین نوع حمل و نقل است زیرا یک تصادف جزئی ممکن است ضرر قابل توجهی برای کالا، مسافر و خدمه داشته باشد. احتمال تصادفات در مقایسه با سایر روش‌های حمل و نقل بیشتر است.
معایب حمل و نقل با هواپیما
اکثر فرودگاه‌ها در خارج از محدوده شهر قرار دارند و به همین دلیل برای دسترسی به آنها باید مسافتی طولانی را با تاکسی طی کنید که این امر هزینه‌بر خواهد بود. از سوی دیگر تهیه بلیط هواپیما نیز دردسرهای خاص خودش را دارد و معمولا هم گران‌تر از سایر روش‌ها است. در ضمن برای حمل بار بیشتر باید مبلغ اضافه‌ای را پرداخت نمایید. در مجموع می‌توان گفت که یکی از مهمترین معایب حمل و نقل هوایی، هزینه بسیار بالای آن است.
معایب حمل و نقل کانتینری
حمل کالا با کانتینر اگرچه مزایای زیادی دارد، اما بی‌عیب هم نیست. یکی از معایب حمل و نقل کالاها با کانتینر آن است که این روش برای محموله‌های کوچک و سبک اصلا مقرون‌به‌صرفه نیست. همچنین تهیه کانتینرها و تخلیه و بارگیری آنها نیاز به هزینه‌های هنگفتی دارد.
معایب حمل و نقل ترکیبی کانتینری با ریل
حالا که با مزایا و معایب حمل و نقل با قطار آشنا شدیم، بد نیست به معایب حمل و نقل کانتینری با قطار هم اشاره کنیم. در این زمینه باید به عدم توازن صادرات و واردات بپردازیم. در بیشتر مواقع، وقتی کانتینرها به مقصد می‌رسند، باید مسیر برگشت را به‌صورت خالی طی کنند.
معایب حمل و نقل عمومی
معمولا کمتر به معایب حمل و نقل عمومی پرداخته می‌شود، اما یکی از اصلی‌ترین معایب استفاده از حمل و نقل عمومی، نیاز به رعایت زمان‌بندی است. بیشتر وسایل نقلیه عمومی در ساعت‌های مشخصی حرکت می‌کنند و به مقصد می‌رسند، به همین دلیل مسافران باید خودشان را با این ساعت‌ها هماهنگ کنند. همچنین در زمان‌های اوج استفاده از این وسایل نقلیه (مثل صبح زود) ازدحام و شلوغی در آنها بسیار زیاد است که این مورد هم یکی دیگر از معایب استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به حساب می‌آید.
معایب حمل و نقل لوله ای
حمل و نقل لوله ای برای جابه‌جایی مواد مایع یا گاز بسیار مقرون‌به‌صرفه است، اما اگر بخواهیم معایب حمل و نقل لوله ای را نیز بررسی کنیم، می‌توانیم بگوییم که این روش تنها محدود به مایعات و گازها است و برای سایر کالاها کاربرد ندارد.
معایب سیستم حمل و نقل هوشمند
سیستم حمل و نقل هوشمند به کاهش خطرات در انواع حمل و نقل کمک به‌سزایی می‌کند، اما یکی از معایب حمل و نقل هوشمند آن است که وابستگی زیادی به دستگاه‌های الکترونیکی دارد و در صورت اختلال در این سیستم‌ها، با مشکل مواجه می‌شود.
سخن پایانی
همانطور که ملاحظه کردید هریک از روش‌های حمل و نقل مزایا و معایب خاص خود را دارد و برای انتخاب مناسب‌ترین روش حمل و نقل کالا جنبه های زیادی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. استفاده موثر از تجهیزات و انواع روش‌های حمل و نقل باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود. با این حال، برنامه ریزی صادرات همیشه به همان راحتی که به نظر می‌رسد نیست. بسته به مقصد، نوع کالاها، بودجه اختصاص داده شده و زمانی که در اختیار داریم می‌توانیم هر یک روش‌های حمل و نقل جاده ای، ریلی، هوایی، دریایی یا ترکیبی از هر یک از این حمل و نقل‌ها را انتخاب کنیم. امیدواریم این مقاله به آشنایی شما با مزایای و معایب حمل و نقل در انواع مختلف آن کمک کرده باشد.